Middelen afgestemd op medewerker
Hoe ondersteun je medewerkers met mantelzorgtaken?
Welke middelen kun je als HR-adviseur inzetten om medewerkers met mantelzorgtaken te ondersteunen?
Ondersteuning voor werkende mantelzorgers
- Kijk of in de planning van de diensten rekening gehouden kan worden met de wensen van de medewerkers. Let daarbij niet alleen op de mantelzorger, ook de andere teamleden verdienen aandacht.
- Kijk flexibel naar de werkweek. Bied de mogelijkheid om diensten of taken tijdelijk te wisselen met collega’s. Vraag aan de mantelzorger wat prettig is: structurele of flexibele diensten? Is zelfroosteren bijvoorbeeld mogelijk? Of is meer werken in minder dagen een oplossing? Onderzoek of thuiswerken werkt, of tijdelijk 120 procent werken en op andere momenten 80 procent.
- Werk een scenario uit voor acute noodsituaties. Bekijk dit per mantelzorger. Kan de mantelzorger onmiddellijk vertrekken als dat nodig is? Wie is de back-up op het werk? Kan het werk overgenomen worden of moeten er eerst nog zaken worden geregeld?
- Zorg voor een flexibele inzetbaarheid van medewerkers. Kies bijvoorbeeld voor roterende diensten en doorschuifsystemen op de werkvloer.
- Vergroot de individuele regelruimte en autonomie voor de medewerkers. Denk aan controle over werklast, werkindeling, fysieke en psychosociale condities van het werk.
- Hanteer voorrangsregels voor het toekennen van diensten en uren, bijvoorbeeld met het motief ‘zorg’.
- Zorg voor een tijdige aankondiging van roosterwijzigingen, vergaderingen, overwerk en trainingen zodat men zich kan voorbereiden.
- Bied extra service aan. Bijvoorbeeld kinderopvang, opvang van een zorgvrager, strijkdienst of warme maaltijden die mantelzorgers kunnen bestellen – voor zichzelf of voor degene die ze verzorgen –.
- Bied ‘mantelzorguren schrijven’ aan. Dit betekent dat als mantelzorgers zorgtaken uitvoeren bij de zorgvrager, ze deze onder de noemer werktijd mogen ‘schrijven’. Hiervoor moet de zorgvrager wel als cliënt worden aangenomen. Dit is alleen mogelijk als de organisatie over thuiszorg beschikt.
- Laat medewerkers een specifiek aantal uren opsparen die ze kunnen opnemen bij onverwachte zorgsituaties.
- Organiseer extra (betaald) (mantelzorg)verlof.
- Geef medewerkers de gelegenheid om op het werk te bellen met instanties die enkel tijdens kantooruren bereikbaar zijn, of met het thuisfront.
- Regel een (tijdelijk) eigen parkeerplek bij de ingang zodat de mantelzorger snel naar huis kan bij noodgevallen.
- Bied een financieel voorschot op verlofdagen aan. Bijvoorbeeld wanneer langdurend zorgverlof een mantelzorger in financiële problemen brengt. Een werkgever hoeft het salaris namelijk niet door te betalen over de uren dat een medewerker langdurig verlof heeft.
- Maak jaarafspraken met betrekking tot gepresteerde uren. In bepaalde periodes kan men dan meer of minder uren maken dan contractueel is afgesproken, ook wel jaaruursystematiek genoemd.
- Laat medewerkers bereikbaar zijn tijdens werktijd (met de eigen telefoon of via een telefoonlijn op het werk).
- Geef toestemming om afspraken met behandelaars in werktijd te plannen.
- Bied loopbaanbegeleiding aan of verwijs mantelzorgers met loopbaanvragen actief door.
- Zorg dat mantelzorgers snel antwoord krijgen op hun vragen.
- Onderzoek met de mantelzorger wat de mogelijkheden zijn om de loopbaan (tijdelijk) aan te passen aan de situatie.
- Bied workshops/cursussen aan voor werknemers die zorgen voor afleiding, ontspanning of structuur (mindfullness, yoga, stresshantering, werk-privébalans, timemanagement, eigen regie etcetera).
- School medewerkers om naar een andere (tijdelijke) functie waar de combinatie werk en mantelzorg beter mogelijk is.
- Maak jobsharing mogelijk: laat een mantelzorger samen met iemand anders een baan delen. Of denk aan jobrotation, waarbij een mantelzorger tijdelijk of permanent van baan wisselt met een ander.
- Bied communicatie- of vervoersmiddelen van de organisatie aan die mantelzorgers kunnen gebruiken, waardoor ze sneller en zonder extra fysieke inspanningen hun mantelzorgtaken kunnen oppakken.
Ondersteuning van het team
- Geef oprechte aandacht en waardering aan collega’s die het werk opvangen van hun collega die mantelzorger is.
- Stimuleer een positief teamgevoel. Dit vergroot het werkplezier en het geeft de mantelzorger ook even ‘pauze’ van het zorgen.
- Evalueer in het teamoverleg de haalbaarheid van de oplossingen en maatregelen met betrekking tot het combineren van werk en mantelzorg die invloed hebben op het team.
- Laat eerst het team gezamenlijk naar een passende oplossing kijken. Schaal pas op naar de manager als dit niet lukt. Heb ook oog voor de niet-mantelzorger in het team.
- Organiseer een teamtraining met acteurs waarbij lastige situaties op een toegankelijke wijze aan bod komen.
- Zorg voor een juiste balans in het team met betrekking tot de belasting van mantelzorgers en niet-mantelzorgers.